Lees me, een logboek van kunstenaar en kok Elles Kiers (2021)

^{‘Als je alleen bent en ik zeg tegen je; Dag Bom, zeg je zachtjes knor en kijkt me aan.” Ik zeg; “dit is een raapsteeltje en ik denk dat je dat lekker vind”, dan pak je heel voorzichtig het raapsteeltje en eet je dat met smaak. Ja Elles, dat was heel lekker, dank je wel dat je me dit liet proeven’ Fragment uit Lees me.}

Elles kan niet meer koken. In 2020 en 2021 hebben wij vanwege deze ramp met een flink aantal mensen gesproken over keukens en werkplekken, theatermaaltijden, karamel, bonen, vlees, hoe te leren spelen met kruiden en alcohol, kortom: over Elles. En zijn daarop aan de slag gegaan met het maken van een boek waarin Elles en haar werk centraal staat maar voor wie en met wie maak je dit boek? Moest het bijvoorbeeld een kookboek worden?

Door de omstandigheden hadden we de beschikking over het archief van Elles maar in dat archief ontbreekt veel. In 2017 is er een brand geweest bij Elles thuis, waardoor er o.a. veel recepten verloren zijn gegaan. De tragedies leken haar te achtervolgen. Wél vonden we een logboek van Elles terug over de varkens en de gebeurtenissen in en rondom twee zeecontainers die tijdelijk dienst deden als varkensboerderij op de grens tussen Duitsland en Nederland in 2010. Wij lazen in dit logboek de zachte stem die Elles in al haar verschillende rollen had. Dit zijn dan ook de woorden die we weergeven in dit boekwerk ter ere van Elles. Elles gaf haar vaak eetbare kunst titels als proef me en zoete herinnering. In navolging daarvan noemden we deze publicatie Lees me. Volgens Elles leert het houden van dieren ons iets over onszelf. In haar logboek geeft Elles  overduidelijk blijk van haar visie op de menselijke en dierlijke maat van eten.

Voor een mooi overzicht van beelden tijdens het hele onderzoeksproces zie deze link: Lees me – maakproces

^{‘Het is een bizar beeld, een zee van wit met rode kammen, kukelende hanen, fijn stof met enorme ventilatoren die op vliegtuigmotoren lijken. De geur is heftig en penetrant. Ergens heeft het een bepaalde schoonheid qua beeld, een nare soort schoonheid, dat wel. Verstand op nul en gewoon gaan observeren, vragen stellen!’ Fragment uit Lees me.}

Lees me verscheen in een oplage van 200 genummerde handgemaakte exemplaren en later in een digitale editie. En de eerste 125 exemplaren zijn op voorinschrijving verkocht. Stuur gerust een mail naar proefme@landscapelabs.nl voor vragen of als je interesse hebt.

^{Een eerbetoon: Ik heb alles van jou gebruikt, niets weggegooid, niets verprutst. Jij hebt een fijn leven gehad en heel goed gegeten, dat gaan wij nu proeven. Iedereen die van jou eet zal jou eren omdat je zo lekker smaakt! Mensen die jou niet waarderen, krijgen ook niets van jou, dat beloof ik! En iedereen die van jou eet en ik in het bijzonder, zal aan je denken wat een fantastisch varken jij was en nu bent! Knor. Er wordt gezegd dat alleen de knor van het varken niet gebruikt wordt, dat wordt vanaf nu heel anders, (zachte) knor.}

De redactie van Lees me bestond uit:

Anna Dupon – taalkunstenaar,

Erin Stel – artistiek inhoudelijk,

Marike Splinter – voormalig producent Varkenshuis en cultureel ondernemer in Athene

Henry Alles – voormalig kernlid PeerGrouP en initiator Landscape Labs.

Degene die zeker niet ook onvermeld mag blijven is Sjef Meijman, handlanger van Elles bij Varkensjaar en Varkenshuis. Wij zijn in nauw contact geweest met Sjef die dan ook afbeeldingen heeft bijgedragen aan de publicatie.

Alle redactieleden hebben op een zeker moment met Elles gewerkt en een ervaring opgedaan die nu nog steeds doorwerkt. Die is terug te vinden in manieren van werken en een kritische open houding. In het voortraject hebben we al gesproken over een mogelijk later te realiseren video platform om mensen vanuit de eigen keuken te laten praten over de onderwerpen die Elles aankaart. Lees me heeft weer even die sociale impact die het werk van Elles in eerdere jaren ook heeft gehad.

Betrokken partners: Ceda-i-Olgica Foundation: (https://ceda-i-olgica.net/) en Kunstraad Groningen

Wikipedia Elles Kiers: https://nl.wikipedia.org/wiki/Elles_Kiers